ایمان مهمترین عامل در معرفت نسبت به سیره ابا عبدالله الحسین (ع) است
تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۳۴۶۵۲۲
حجت الاسلام فقیه با بیان اینکه ایمان مهمترین عامل در معرفت و شناخت به شخصیت امام حسین (ع) است گفت: ایمان، عقل و مطالعه به ترتیب مهمترین عامل در کسب معرفت نسبت به سیره ائمه معصومین (ع) محسوب می شود.
به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، سیره ائمه معصومین در زندگی اجتماعی و همچنین رفتار خانوادگی آنان برای همه شیعیان الگویی است که در سبک زندگی امروزی کاربردهای بسیاری دارد و اگرچه از سیره سیدالشهدا بیشتر به حوادث سال‌های آخر زندگی آن حضرت به‌ویژه قیام کربلا و رشادت‌های روز عاشورا توجه داریم اما سیره اخلاق خانوادگی سیدالشهدا نیز بهترین مشق زندگی و الگوی اخلاقی شیعیان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چگونه ما می توانیم از سبک زندگی ابا عبدالله الحسین الگوبرداری کنیم؟
یکی از راه های الگوبرداری از سبک زندگی و شخصیت ابا عبدالله الحسین (ع) این است که ما از مسیری که ایشان در زندگی خود رفتند، الگوبرداری کنیم. خود ائمه اطهار (ع) پیرو این امام بزرگوار بودند، همچنین هر امامی از امام قبل از خود الگوبرداری می کردند،یکی از مهمترین راه های الگوبرداری از سبک زندگی امام حسین (ع) استفاده از کلمات و سخنان ایشان در قالب روایات و احادیث است؛ مثلا یکی از احادیث ایشان ارجاع به قرآن کریم است، یعنی تا زمانی که ما با قرآن کریم انس نگیریم، نمی توانیم ابا عبدالله الحسین (ع) را به عنوان یک الگو انتخاب کنیم.
مرحله دوم این است که از سیره امام حسین (ع) استفاده کنیم. اگرچه از سیره سیدالشهدا بیشتر به حوادث سال‌های آخر زندگی آن حضرت به‌ویژه قیام کربلا و رشادت‌های روز عاشورا توجه داریم اما سیره اخلاق خانوادگی سیدالشهدا نیز بهترین مشق زندگی و الگوی اخلاقی شیعیان است،قطعا بسیاری از سیره این امام بزرگوار به دست ما نرسیده است و گاهی مواقع می خواهیم جز به جز سیره ایشان را به عنوان الگو برای خود و جوانان در نظر بگیریم که ظاهرا با مشکلاتی از جمله بعد زمان مواجه می شویم؛ مثلا بعضی از جوانان می گویند حدود 1400 سال از سیره معصومین (ع) گذشته است، ما چگونه می توانیم سیره آنها را به روز و بومی کنیم. امیرالمومنین (ع) هم در همین راستا فرمودند: باید فرزند زمانه خویشتن باشیم. مشکل دیگر این است که بسیاری از سیره های این بزرگواران به دست ما نرسیده و ما از آنها محروم هستیم.
منظور شما از سیره چه سیره هایی است؟
ما اطلاع دقیق و جزء به جزئی از شیوه زندگی امام حسین (ع) و چگونگی رفتار ایشان با همسر ،فرزندان و خانواده خود نداریم. بیشترین اطلاعات ما در مورد شهادت و قیام عاشورای ایشان است و اخبار جزیی از سیره وی نداریم. در واقع دو مشکل در این زمینه وجود دارد که آن هم قابل حل است؛ یکی اینکه همان مقدار سیره ای هم که به دست ما رسیده برای ما کارگشا است، دوم اینکه اگرچه جزییات سیره زندگی ابا عبدالله الحسین (ع) در دست ما نیست، ولی از آنجا که همه ائمه، معصوم بوده و برای ما حجت هستند لذا ما می توانیم از سیره سایر ائمه مصومین(ع) نیز استفاده کنیم. روایت داریم که انتصاب یک روایت از یک معصوم به معصوم دیگر هیچ اشکالی ندارد، چون همه آنها معصوم و حجت هستند؛ همان گونه که مقام معظم رهبری در مورد انسان 250 ساله فرمودند: مجموع سیره 14 معصوم می تواند یک سیره کامل برای الگوبرداری جامعه امروز ما محسوب شوند؛ بنابراین وقتی ما سیره یا افکار ناقصی از یک امام معصوم (ع) داریم، می توانیم با سیره و اخبار امامان بعدی آن را کامل کنیم. این هم راهی برای جبران این نواقص در الگوبرداری از ائمه معصومین (ع) است.
عرض کردم کلمات و سخنان این بزرگواران هم بهترین نمونه برای الگوبرداری محسوب می شود. ما بیش از صدها هزار حدیث از این بزرگواران داریم که می توانیم در راستای الگوبرداری از آنها استفاده کنیم. خود ائمه معصومین (ع) هم فرمودند: چیزی نیست که شما بخواهید بدانید ولی ما آنها را نگفته باشیم و به دست شما نرسیده باشد لذا یکی از نکاتی که بسیار مهم بوده و قابل الگوبرداری از سیره ابا عبدالله الحسین (ع) می باشد، همین زیر بار ذلت نرفتن است. ایشان فرمودند: هیچ گاه زیر بار ذلت نروید، حتی اگر منجر به شهادت و اسارت خانواده شما شود. این نکته بسیار مهم است و می تواند انقلاب بزرگی در یک جامعه ایجاد کند و ناامیدی ها را به امید مبدل نماید.
متاسفانه ما هنوز در جامعه خود در خصوص فریضه امر به معروف و نهی از منکر به یک الگوی ثابتی دست نیافتیم در صورتی که سیره آن را در دین مبین اسلام داریم. داستان معروف وضوی امام حسین (ع) و امام حسن (ع) برای پیرمرد مسنی که وضوی خود را اشتباه می گرفت، می دانید. تعدادی از منابع، روایتی را نقل کرده‌اند که بنابر آن، امام حسن( عل) و امام حسین( ع) در دوران کودکی به بهترین وجه ممکن، وظیفه امر به معروف را نسبت به یک پیرمرد انجام دادند،این دو امام بزرگوار در کودکی با پیرمردى برخورد کردند که مشغول وضوگرفتن بود، ولى متوجه شدند که او وضو را درست و نیکو نمی‌گیرد، حسنین[براى اینکه آن پیرمرد را آگاه نمایند] با یکدیگر به جروبحث پرداخته و هر کدام به دیگری می‌گفت که وضوى من از تو صحیح‌تر است! سپس به آن پیرمرد گفتند که ما هر دو وضو می‌گیریم و تو بین ما قضاوت کن که کدام‌یک وضویش بهتر است؟ آنگاه بعد از وضو از پیرمرد پرسیدند که کدام‌یک از ما نیکوتر وضو گرفتیم؟ پیرمرد(که متوجه ماجرا شده بود) گفت: شما هر دو بسیار خوب وضو گرفتید، ولى من پیرمرد نادان بودم که وضوى خوبی نگرفته بودم! و اکنون طریقه صحیح وضوگرفتن را از شما آموخته و به برکت وجودتان و به دنبال دلسوزی شما بر پیروان جدّ خود، از این پس خود را اصلاح می‌کنم.
بنابراین این داستان بهترین شیوه اجرای امر به معروف و نهی از منکر توسط این دو بزرگوار در جامعه آن زمان بوده است. اینکه ما بتوانیم غیر مستقیم ولی اثرگذار امر به معروف و نهی از منکر کنیم که شخصیت طرف مقابل هم پایمال نشود، بسیار مهم است. اجرای همین شیوه بسیاری از معضلات موجود در بحث امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ما را حل می کند، دعواها، دوقطبی ها و دوگانگی هایی که امروزه ما شاهد آن هستیم، همه از بین می رود.
ما چگونه می توانیم با معرفت شخصیت ابا عبدالله الحسین (ع) را بشناسیم؟
معرفت دارای مراتبی است که یکی از این مراتب، مراتب تام است که خود امامان معصوم (ع) از آن برخوردار هستند. امیرالمومنین (ع) نسبت به پیامبر اکرم (ص) می فرماید «أَنَا عَبْدٌ مِنْ عَبِیدِ مُحَمَّدٍ ص» (همانا من مطيعي از مطيعان محمد(ص )) چون مقام پیامبر(ص) برایشان محرز بوده و معرفت به ایشان را کاملا درک کرده بودند که چنین مطلبی را بیان فرمودند. یک مرتبه از معرفت هم این است که انسان آن را از طریق مطالعه، عقل و ایمان به دست می آورد. این سه عامل در کنار یکدیگر برای کسب معرفت لازم و ضروری است؛ تنها با داشتن یکی از این سه مورد نمی توان به معرفت دست یافت، ایمان هم لازم است چون خود «ایمان» معرفت زا است. اگر انسان ایمان خالصانه داشته باشد، معرفت بیشتری کسب می کند، حتی عقل انسان هم باید کامل باشد. در روایات داریم که ملاک عبادت عقل است؛ بنابراین اگر ما بخواهیم به معرفت درحد توان و ظرفیت خودمان برسیم، لازم است سه کار انجام دهیم، اول اینکه مطالعه دینی خود در خصوص سیره و سبک زندگی ائمه معصومین (ع) افزایش دهیم؛ اصلا ما قبل از اینکه سبک زندگی امام حسین(ع) را بررسی کنیم اول باید بدانیم امامت چه جایگاهی دارد سپس ایمان و عقل خود را تقویت کنیم در چنین صورتی می توانیم به کنه معرفت حقایق دست یابیم که نخستین حقیقت، توحید و دومین حقیقت، ولایت است.
اولین و مهمترین شرط در معرفت و آشنایی به شخصیت ابا عبداالله الحسین (ع) چیست؟
عرض کردم مطالعه، ایمان و عقل سه عامل مهم در دست یابی به معرفت هستند اما بهترین راه برای کسب معرفت نسبت به سیره معصومین (ع) دوران کودکی است. شاید گفته شود که فرد در دوران کودکی قدرت مطالعه ندارد و حتی به بلوغ فکری و عقلی هم نرسیده است، پس چگونه می تواند این مهم را درک کند، بله درست است ولی ایمان همان پله اول است،ایمان بچه خردسال هم تعریف خاص خود را دارد، چون بر اساس فطرت زاده شده اگر به آن دست نزنیم پاک می ماند، روایت است که باوضو به فرزند خود شیر دهید، چون وضو باعث نورانیت کودک شده و وقتی به سن بلوغ می رسد، حقایق را بهتر درک می کند؛ بنابراین ایمان، عقل و مطالعه به ترتیب مهمترین عامل در کسب معرفت نسبت به سیره ائمه معصومین (ع) محسوب می شود.
ایمان و عقل چگونه حاصل می شوند؟
مهمترین راهکار برای تقویت و تکمیل ایمان، رفتن به درگاه خداوند و اهل بیت (ع) با گریه و عنابه است. در روایت داریم که برای به دست آوردن عقل، راهی جز گریه و عنابه به درگاه پرودگارنیست؛ بنابراین در کنار استدلال، منطق و مطالعه «عنابه» در کسب معرفت بسیار موثر می باشد.
پایان پیام/35
منبع: شبستان
کلیدواژه: ولادت امام حسین معرفت امر به معروف و نهی از منکر ابا عبدالله الحسین مهمترین عامل ائمه معصومین ائمه معصوم سبک زندگی امام حسین کسب معرفت دست ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۴۶۵۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیروان امام صادق(ع) در مسیر تمدن‌سازی
شکل‌گیری تمدن اسلامی در پرتو سیره علمی و عملی اهل‌بیت(ع) امری قابل توجه است و در این میان امام صادق(ع) در تمدن‌سازی اسلامی نقش اساسی داشته‌اند که لازم است مورد توجه قرار بگیرد و سالروز شهادت رئیس مذهب تشیع زمینه‌ای شد تا موضوع نقش ایشان در تمدن‌سازی اسلامی را مورد بررسی قرار دهیم.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، حضرت جعفربن محمد (ع) ملقب به امام صادق (ع) ششمین امام شیعیان دوازده امامی پس از پدر بزرگوارشان امام باقر (ع) است؛ ایشان به مدت ۳۴ سال عهده‌دار امام شیعیان با خلافت پنج خلیفه و آخر اموی و دو خلیفه‌ی اول عباسی معاصر بودند؛ امام صادق (ع) نه تنها در میان شیعیان بلکه در سطح جهانی به‌عنوان یک شخصیت برجسته علمی به شمار می‌روند تا جایی که ابوحنیفه فقیه به نام اهل سنت ایشان را عالم‌ترین فرد در میان مسلمانان دانسته است.
امام صادق (ع) با تلاش‌های علمی گسترده خویش و تربیت اصحاب و شاگردان دانشمند، نقش بسیار چشمگیری در شکل‌گیری تمدن اسلامی داشتند و بر این اساس وجود انبوه روایات امام صادق (ع) در منابع شیعه و اهل سنت بیانگر نقش علمی حضرت در زمان خویش است؛ از امام صادق (ع) با وجود چهار راوی و بیش از ۳۵ هزار حدیث، روایات و آموزه‌های بسیاری در دست است که می‌توان با الهام گرفتن از زندگی پربار این امام معصوم در مسیر ساخت تمدن نوین اسلامی گام برداشت؛ در همین راستا با حجت‌الاسلام محسن الویری عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) و پژوهشگر سیره اهل‌بیت (ع) گفت‌وگو کردیم:
ایمنا: یکی از مهمترین اهداف رهبران یک جامعه دینی و مذهبی، تشکیل تمدن اسلامی است؛ بر این اساس و در مقدمه توضیحی در خصوص جایگاه تمدن اسلامی در اندیشه اسلامی بفرمائید.
حجت‌الاسلام الویری: اگر هدف دین را تأثیر گذاری در دو عرصه مختلف فردی و اجتماعی در نظر بگیریم و بگوییم یکی از کارکردهای اصلی دین تربیت انسان و نشان دادن مسیر کمال‌یافتگی و فرهیختگی به اوست، در عرصه اجتماعی هم وظیفه تربیت جامعه و سوق آن به سمت کمال و فرهیختگی‌است، پس دین می‌خواهد هم انسان و هم جامعه را به بالاترین مرتبه‌ی امکان خود برساند، همانگونه که انسان‌ها در مسیر کمال‌یافتگی حائز مراتب و درجاتی هستند که مصداق بالاترین این درجه برای یک انسان حضرات معصومیت (ع) هستند، جوامع هم از این حیث در درجات مختلفی قرار می‌گیرند؛ گاهی جامعه‌ای در عرصه‌ای پیشرفت کرده و در عرصه دیگر خیر یا در جامعه‌ای این پیشرفت و رشدیافتگی استمرار دارد و در دیگری نه، در اینجا هم جامعه‌ای که نمره کامل را در کمال‌یافتگی و فرهیختگی کسب می‌کند جامعه موعود مهدوی است و سایر جوامع با سلسله مراتبی در مرتبه پایین‌تری نسبت به آن قرار می‌گیرند.
منظور از تمدن در اندیشه اسلامی بالاترین و گسترده‌ترین سطح تحقق اجتماعی اسلام است و تمدن یافتگی یکی از مهمترین اهداف اسلام است؛ بنا بر این وقتی در عرصه‌های مختلف جامعه‌ی اسلامی، نه تنها در علم به تنهایی یا اخلاق به تنهایی یا به طور اخص ساخت اجتماعی شاهد پیشرفت دین محور و مستمر به مدت بیش از یک سده باشیم به این حالت می‌گوئیم جامعه‌ی اسلامی، که اگر شرایط ارتقا همچنان مساعد بود جامعه‌ی اسلامی پیدایش تمدن اسلامی را سبب می‌شود؛ در همین راستا جایگاه تمدن در اندیشه اسلامی رساندن جوامع به بالاترین مرتبه کمال است.
ایمنا: نقش امام صادق (ع) در این مسیر و شکوفایی تمدن اسلامی چه بوده است؟
حجت‌الاسلام الویری: نحوه تمدن سازی اهل بیت باهم تفاوتی ندارد و از لحاظ اصول و مبانی از یک مبنا تبعیت می‌کند و تنها در عرصه بروز و ظهور بسته به شرایط و اقتضائات هر زمان تفاوت می‌کند؛ به همین دلیل هم امام صادق (ع) انند سایر ائمه معصومین سه نقش عمده در شکوفایی تمدن اسلامی داشتند:
نقش اول ایشان کوشش برای حفظ میراث موجود بود، میراث وحیانی که همان قرآن کریم و کلام وحی بود، میراث نبوی که سیره نبی اکرم (ص) به حساب می‌آمد و میراث علوی که ما پیروان مکتب اهل بیت به آن قائلیم؛ میراث‌های گران‌بهای قرآن و سنت عترت پیامبر (ص) به منزله چراغ پر نور هدایت و راه‌نشان مسیر دست یافتن به جامعه مطلوب و تحقق عملی آموزه‌های اسلام بودند که در شرایط جامعه آن روز و حضور امویان و عباسیان در رأس امور حکومت تلاش‌های بسیاری برای خاموش کردن این نور هدایت انجام می‌شد که از نقش‌های مهم ائمه از جمله امام صادق (ع) زنده نگه داشتن این راه‌نشان و میراث‌های گرانمایه بود و این نقش تمدنی بسیار بزرگی است؛ از این جهت که حتی اگر در آن زمان جامعه در مسیر تحقق تمدن اسلامی حرکت نمی‌کرد آن اهداف و آن راهنمای طی طریق زنده نگه داشته شد که تا امروز معیاری برای تشخیص راه درست از گمراهی‌ها و ضلالت‌هاست.
نقش دوم امام کوشش برای زدودن کژکاری‌ها و ناراستی‌هایی بود که در جامعه آن زمان وجود داشت؛ مقابله با برخی از آنها در توان امام بود و در برخی دیگر شرایط این مقابله و تغییر فراهم نبود، برای مثال اعمال تغییر در عرصه حکومت امری نبود که امام بتوانند با آن اقتضائات یا تذکر به آن دست پیدا کنند؛ اما با این وجود در زمینه‌هایی که امکان اصلاح بود اصلاح می‌کردند و در سایر زمینه‌ها در پاسخ به سوالات پیروانشان و به بهانه‌های مختلف روشنگری می‌کردند و راه درست را نشان می‌دادند.
سومین نقش امام صادق (ع) در شکوفایی تمدن اسلامی مسئله یاری رساندن به جامعه اسلامی بود؛ امام در عرصه‌هایی که این امکان وجود داشت به جامعه اسلامی کمک می‌کردند و این هرگز به معنای تأیید حاکمیت نبود به این دلیل که تمدن مساوی با حکومت نیست، اگرچه حاکمیت یکی از ارکان مهم تمدن است اما تمدن ابعاد و جوانب گوناگونی دارد که می‌توان بدون تأیید و هم راستایی با حاکمیت در شکوفایی و توسعه آنها نقش داشتند و امام بدون تأیید حکومت بنی‌امیه و بنی‌عباس در عرصه‌های مختلف علمی، اجتماعی و حتی سیاسی در جامعه حضور داشتند و جامعه اسلامی را یاری می‌کردند.
ایمنا: گام‌های محقق کردن تمدن اسلامی در سیره امام صادق (ع) چیست؟
حجت‌الاسلام الویری: به اعتقاد ما از سیره ائمه معصومین و به‌صورت مشخص امام صادق (ع) می‌توان یک الگوی تمدنی همه جانبه برای حرکت امروز جامعه به سوی تمدن اسلامی برداشت کرد؛ منظور از الگوی همه جانبه الگویی است که نه تنها از لحاظ مباحث نظری و معرفتی دارای اهمیت است بلکه در بعد عملی هم امتداد آن معارف را در جامعه قابل رؤیت کرده، در همین راستا بر پایه سیره امام صادق (ع) سه گام برای الگو برداری امروز ما در مسیر تمدنی وجود دارد:
گام اول تقویت امّت گرایی است، برخی بر این عقیده‌اند که تمدن نوین اسلامی منحصراً به دست ایرانیان محقق می‌شود و تنها ایرانی‌ها هستند که به آن دست پیدا می‌کنند، حال آنکه گستره یک تمدن یک ملت و یک ملیت نیست، گستره تمدن اسلامی یک مذهب نیست، بلکه گستره تمدن اسلامی عینیت یافتن امت اسلامی در همه عرصه‌هاست؛ یکی از بایسته‌های حرکت ما به سمت ساخت تمدن اسلامی همین امت گرایی‌است که متأسفانه بر خلاف رهبر انقلاب که این دید در رفتار و گفتار ایشان به خوبی مشهود است در برخی افراد شکل نگرفته و تنها به صورت شعاری خواستار شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی هستند.
گام دوم تقویت مثبت‌نگری تمدنی است، به این معنا که ما پیروان امام صادق (ع) باید بکوشیم همانگونه که ایشان به کاستی‌های جامعه زمان خودشان محدود نشدند و میراث بینش‌های فرا زمانی و فرا ساختاری خود را برای ما به یادگار گذاشتند ما نیز در برکه مشکلات و نقص‌های زمان خودمان گیر نکنیم و از جایی بالاتر به مسائل نگاه کنیم و رویارویی با این مشکلات خرد مسیر تمدن سازی دید و نگرشمان محدود نشود و آنقدر خود را به آنها مشغول نسازیم که نتوانیم تمدن‌ساز شویم.
سومین الگوی امروز تمدن ساز در سیره‌ی امام صادق (ع) ضرورت امتدادیافتگی آموزه‌های دینی در عرصه‌ی اجتماعی‌است، ما بسیاری از آموزه‌های دینی را از طریق مطالعه‌ی آیات قرآن یا احادیث و روایات معصومین علیهم السلام در می‌یابیم و با استناد بر آنها از قانون‌های تمدنی یا اصول دینی سخن می‌گوئیم اما دین ما چطور می‌تواند امتداد اجتماعی داشته باشد؟ چطور می‌تواند در جامعه بروز و ظهور پیدا کند؟ چطور می‌تواند در رفتارهای سازمانی ما جاری شود؟ در پاسخ به این سوالات ما اغلب پاسخی نداریم و این در حالیست که امام صادق علیه السلام تمامی این معارف را در کنش‌های فردی و اجتماعی خود به طور کامل اعمال می‌کردند و ما نیز باید با تاسی به ایشان پا را از حیطه سخن و مطالعات نظری فراتر بگذاریم تا معارف اسلامی در جامعه امتداد اجتماعی بیابند.
هفت مصدوم و کشته بر اثر برخورد سواری تارا و پراید در بویین میاندشت